Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2013

Κώστας Κουλεντιανος

Ο ακροβάτης της γλυπτικής

Εργα του Κώστα Κουλεντιανού, που σημάδεψε την ιστορία του ελληνικού μοντερνισμού, παρουσιάζονται για πρώτη φορά σε μία αναδρομική έκθεση, δεκαεπτά χρόνια μετά τον θάνατο του καλλιτέχνη

Ο Κώστας Κουλεντιανός με τα έργα του χάραξε ανεξίτηλα τον ελληνικό μοντερνισμό
Ο Κώστας Κουλεντιανός με τα έργα του χάραξε ανεξίτηλα τον ελληνικό μοντερνισμό
Επαιρνε μια λαμαρίνα και την έκανε πουλί που πετάει. Τολμούσε ρίσκα, άλματα και υπερβάσεις, ο πήχης του ήταν πάντα πολύ ψηλά. Γι΄ αυτό το έργο του ξεπερνούσε την εποχή του. Γι΄ αυτό και οι διοργανωτές της αναδρομικής έκθεσης του Κώστα Κουλεντιανού στο Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς, μεθαύριο - 5 Ιανουαρίου) έδωσαν τον τίτλο «O τελευταίος ακροβάτης του μοντερνισμού».
Οσο και να φαίνεται περίεργο, η αναδρομική Κουλεντιανού είναι η πρώτη που πραγματοποιείται στην Ελλάδα για έναν τόσο σημαντικό γλύπτη, το έργο του οποίου «στέκεται επάξια στα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου και δίπλα στους σημαντικότερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα», όπως επισημαίνει ο επιμελητής της, Ντένης Ζαχαρόπουλος.
Η προηγούμενη αναδρομική του ήταν στη Γαλλία, λίγα χρόνια από τον θάνατό του το 1995, στην Αρλ. Βλέποντας το σύνολο του έργου του προκειμένου να επιλεγούν 120 έργα, αντιπροσωπευτικά όλων των περιόδων δημιουργίας του, νιώθεις την έκπληξη, όπως μας είπε ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, για το πόσο η δουλειά του παραμένει φρέσκια.
Ο ακροβάτης της γλυπτικής
Η έκθεση αυτή, δεκαεπτά χρόνια μετά τον θάνατο του γλύπτη, προσφέρεται για μια νέα και συνολική αποτίμηση της δουλειάς του, από τα πρώτα σπουδαστικά χρόνια της δεκαετίας του 1940 (γεννημένος το 1918, σπούδασε γλυπτική στην ΑΣΚΤ μεταξύ 1936 και 1939 και στην Ecole des Beaux-Arts στο Παρίσι το 1946), όταν ακόμα δούλευε σε πηλό, έως τα μνημειακά του έργα σε σίδερο των τελευταίων δεκαετιών του.
Γυναικείες μορφές
Ο ακροβάτης της γλυπτικής
Από τις ξαπλωμένες ή καθισμένες γυναικείες μορφές της πρώτης περιόδου, όταν δίπλα στον διάσημο γλύπτη Ανρί Λοράνς, από τον οποίο πήρε το «δακτυλίδι» του συνεχιστή της μοντέρνας γλυπτικής, εγκατέλειπε την παραδοσιακή γλυπτική, μέχρι τους «Ακροβάτες» που παραπέμπουν στην περιοχή του ενόργανου κόσμου και τον «Τελευταίο ακροβάτη», στις αρχές της δεκαετίας του ΄60, με έμμεσες αναφορές στο γυναικείο σώμα, μέχρι τα «βιδωτά» γλυπτά που του επιτρέπουν να διερευνήσει τις σχέσεις χώρου, ύλης και φωτός και μέχρι την απογύμνωση της φόρμας από καθετί περιττό κι εκείνες τις γεωμετρικές δομές που ενεργοποιούν την αίσθηση της κίνησης. Υπηρέτησε με συνέπεια και πλαστική άνεση μια πορεία προς την όλο και πληρέστερη απλότητα. «Χρησιμοποιώ ως υλικό», έχει πει ο ίδιος, «κυρίως το σίδερο, όλο και πιο σκληρό, πιο βαρύ, πιο δύσκολο να το δουλέψεις. Προσπαθώ ταυτόχρονα να του αφαιρέσω το ακατέργαστο βάρος του και να του δώσω μια άλλη κίνηση».

Ο Κώστας Κουλεντιανός ήταν ένας άνθρωπος που είχε γνωρίσει τον πόλεμο και τον φασισμό. Εθελοντής στο Αλβανικό μέτωπο και μετά στρατευμένος στο ΕΑΜ, έφυγε μέσα στη δίνη του Εμφυλίου για τη Γαλλία με το μεταγωγικό «Ματαρόα», σε ένα θρυλικό ταξίδι που οργάνωσαν οι Οκτάβ Μερλιέ και Ροζέ Μιλιέξ, σώζοντας έτσι το νέο πνευματικό και καλλιτεχνικό δυναμικό της χώρας. Ανάμεσά τους οι Καστοριάδης, Αξελός, Σβορώνος, Κρανάκη κ.ά. Οι αναφορές σ΄ αυτόν τον θέλουν ψηλό, όμορφο, εντυπωσιακό, λεβέντη, με μυαλό, παιδεία, πολιτική θέση και ιστορική συνείδηση, επιτυχία στις γυναίκες. Τα εγκαίνια της έκθεσης, τον συντονισμό της οποίας έχουν ο γιος του γλύπτη, μουσικός Μπεν Κουλεντιανός, και ο Θόδωρος Παπαδόπουλος, θα γίνουν την Πέμπτη, 27 του μηνός, στις 8 μ.μ.
Ο ακροβάτης της γλυπτικής
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ
Ο Κώστας Κουλεντιανός ήταν τόσο καλός καλλιτέχνης, ώστε να γίνει αποδεκτός στους καλλιτεχνικούς και πνευματικούς κύκλους του Παρισιού. «Δεν νομίζω ότι του έκανε χάρη ο Λοράνς, που ήταν για τη γλυπτική ό,τι ήταν ο Ματίς για τη ζωγραφική, ο οποίος του έδωσε τη θέση του συνεχιστή του στη μοντέρνα γλυπτική. Αυτού του αναστήματος οι καλλιτέχνες έδιναν το «δακτυλίδι» κι όχι το δίπλωμα».
Η παρουσία του Κουλεντιανού στο Παρίσι, με εκθέσεις σε μεγάλες γκαλερί και έργα σε δημόσιους χώρους της Γαλλίας και άλλων χωρών, επηρέασε καταλυτικά και τη σύγχρονη ελληνική γλυπτική. Διατηρούσε στενές επαφές με την Ελλάδα, την οποία εκπροσώπησε το 1982, μαζί με τον Δ. Διαμαντόπουλο, στην Μπιενάλε της Βενετίας.
Ο ακροβάτης της γλυπτικής
  • ΤΟ ΦΩΣ
  • «Το βασικό μου πρόβλημα είναι ο χώρος, το φως και ο όγκος. Το πώς το εκάστοτε έργο μου θα μπορέσει να τοποθετηθεί στον χώρο και να δεχτεί το φως, ώστε να αποκτήσει σημασία» (Κ. Κουλεντιανός)
ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ
dirouboula@pegasus.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου